Met de Wet werk en zekerheid (hierna: Wwz) is de transitievergoeding geïntroduceerd in het ontslagrecht. Sinds 1 juli 2015 is de werkgever in beginsel een transitievergoeding verschuldigd aan elke werknemer van wie de arbeidsovereenkomst op initiatief van de werkgever is geëindigd of niet is voortgezet.
De wetgever heeft bij de totstandkoming van de Wwz als uitgangspunt genomen dat bij het toekennen van een transitievergoeding geen onderscheid wordt gemaakt tussen arbeidsgeschikte en arbeidsongeschikte werknemers. De werkgever is de transitievergoeding dus ook verschuldigd als sprake is van ontslag na langdurige arbeidsongeschiktheid. Dat een werkgever al gedurende 104 weken het loon van de zieke werknemer heeft doorbetaald en hoge kosten heeft moeten maken voor de re-integratie maakt dit niet anders.
Een en ander heeft ertoe geleid dat er door werkgevers op redelijk grote schaal voor is gekozen om de arbeidsovereenkomst met de langdurig arbeidsongeschikte werknemer na 104 weken niet op te zeggen en ‘slapend’ in stand te houden. Slapend, omdat er door de werknemer geen arbeid meer wordt verricht en door de werkgever geen loon meer hoeft te worden betaald.
De wet legt geen verplichting op om de arbeidsovereenkomst met een (- langdurig - arbeidsongeschikte) werknemer op te zeggen. Uit de rechtspraak tot nu toe blijkt bovendien dat het een werkgever is toegestaan langdurig arbeidsongeschikte werknemers slapend in dienst te houden.
De slapende dienstverbanden waren zowel voormalig minister Asscher als de huidige minister Koolmees een doorn in het oog. Er is daarom een wet (Wet houdende maatregelen met betrekking tot de transitievergoeding bij ontslag wegens bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid) aangenomen met een compensatieregeling voor werkgevers als deze een transitievergoeding betalen aan de (langdurig) arbeidsongeschikte werknemer.
De wet voorziet in een compensatie van de door de werkgever aan de werknemer te betalen transitievergoeding bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. De wet komt er - kort gezegd - op neer dat de werkgever vanaf 1 april 2020 bij het UWV een verzoek kan indienen tot verstrekking van een vergoeding ter hoogte van de (transitie)vergoeding die de werkgever aan de werknemer heeft betaald bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
De compensatie kan zowel worden aangevraagd voor de transitievergoeding die verschuldigd is bij opzegging of ontbinding van de arbeidsovereenkomst, als voor de vergoeding die de werkgever heeft betaald bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden.
De compensatie van de transitievergoeding is wel gemaximeerd. In de eerste plaats mag de compensatie niet hoger zijn dan de transitievergoeding waarop de werknemer recht zou hebben als de arbeidsovereenkomst na 104 weken arbeidsongeschiktheid was geëindigd. De compensatie zal voorts niet meer bedragen dan het bedrag aan brutoloon dat de werkgever tijdens maximaal 104 weken ziekte aan de werknemer heeft doorbetaald. Ten slotte telt de periode van een eventuele loonsanctie niet mee bij de berekening van de hoogte van de compensatie.
De compensatieregeling zal op 1 april 2020 in werking treden, waarbij de werkgever ook compensatie kan vragen voor arbeidsovereenkomsten die voor die datum (maar na 1 juli 2015) zijn beëindigd wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. De aanvraag voor die gevallen moet uiterlijk op 30 september 2020 zijn ingediend. ‘Nieuwe gevallen’ moeten worden ingediend binnen zes maanden nadat de volledige (transitie)vergoeding door de werkgever aan de werknemer is verstrekt.
Om geen onnodig risico te lopen en zeker te weten dat u aan alle voorwaarden voor compensatie voldoet, is het aan te raden u goed te laten informeren voordat u tot het beëindigen van een arbeidsovereenkomst met een langdurige arbeidsongeschikte werknemer en betaling van een transitievergoeding overgaat.