De Afdeling past het nieuwe evenredigheidsbeginsel toe

Bij uitspraak van 2 februari jl. heeft de Afdeling besloten om bij het toetsen van het evenredigheidsbeginsel niet meer uit te gaan van het willekeurcriterium en voortaan te toetsen aan de factoren geschiktheid, noodzakelijkheid en evenwichtigheid. Hoe dat in de praktijk uitpakt blijkt uit een uitspraak van 23 maart jl.

Wat was er aan de hand?

In artikel 2.50 van de Algemene Plaatselijke Verordening is geregeld dat het zonder ontheffing van het college verboden is om op of aan de weg of het openbaar water diensten als gids aan te bieden. In 2018 heeft het college in verband met de toeristische drukte op de Wallen het ‘Beleid regulering rondleidingen met gids op de Wallen’ vastgesteld. Volgens dit beleid is voor het rondleiden van groepen van meer dan vier personen een ontheffing van het college nodig.

Het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam heeft aan Ultimate Party een last onder dwangsom opgelegd vanwege het in het centrum van Amsterdam organiseren van kroegentochten, ook wel pub crawls genoemd. Als Ultimate Party toch zonder ontheffing kroegentochten voor meer dan vier personen onder begeleiding aanbiedt, dan verbeurt zij een dwangsom.

Hoe oordeelt de Afdeling?

De Afdeling oordeelt allereerst dat het college bevoegd was een last onder dwangsom op te leggen. De diensten van Ultimate Party bestaan uit het begeleiden van groepen van de ene naar de andere kroeg waarbij op de openbare weg wordt gelopen. Een begeleider wijst de weg en zorgt ervoor dat de groep bij elkaar blijft. Volgens de Afdeling is de kern van de activiteiten van Ultimate Party het verlenen van rondleidingen in de openbare ruimte.

Vervolgens beantwoordt de Afdeling de vraag of de dwangsom evenredig is. Hierbij wordt betrokken dat het beleid beoogt de toegenomen drukte in het Wallengebied en de daarmee gepaard gaande overlast voor bewoners en ondernemers te verminderen. Met een ontheffingsstelsel kan enige controle plaatsvinden en kan een last onder dwangsom een geschikt middel zijn om drukte tegen te gaan.

De last wordt passend en noodzakelijk geacht omdat eerdere afspraken over het terugdringen van de overlast niet het gewenste effect hebben gehad en kroegentochten ook op een andere manier, dat wil zeggen door middel van een app van Ultimate Party aan de hand waarvan kleinere groepen of individuen een kroegentocht afleggen, kunnen worden georganiseerd.

Met deze uitspraak geeft de Afdeling inzicht in de wijze waarop voortaan met het evenredigheidsbeginsel wordt omgegaan.