Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Deze wet is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Al in 2012 werd het eerste voorstel voor de Woo ingediend, het heeft dus 10 jaar geduurd voordat deze wet werd aangenomen.
Van Wob naar Woo
In 2017 was de uitkomst van een impactanalyse dat de Woo onuitvoerbaar en te kostbaar was. Dit leidde er toe dat er in 2019 een gewijzigde versie werd ingediend bij de Tweede Kamer waarbij tegemoet werd gekomen aan de kritiek over de uitvoerbaarheid en de kosten. Op 26 januari 2021 werd de Woo aangenomen door de Tweede Kamer.
Uitgangspunt van de Woo is (net als bij de Wob) het algemeen belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische samenleving.
Grotere reikwijdte
De Woo is niet alleen van toepassing op bestuursorganen, zoals gemeente en provincie, maar ook op de Eerste en Tweede Kamer, de Raad voor de Rechtspraak en het College van afgevaardigden, de Raad van State (met uitzondering van de Afdeling bestuursrechtspraak), de Algemene Rekenkamer en de Nationale Ombudsman en heeft dus een veel grotere reikwijdte dan de Wob.
De Woo verplicht bestuursorganen om documenten in elf categorieën, waaronder wet- en regelgeving, organisatiegegevens, raads- en bestuursstukken, stukken van adviescolleges, onderzoeken en beschikkingen, openbaar te maken.
Informatiehuishouding
Verder is opgenomen een verplichting om de informatiehuishouding op orde te brengen. In de Woo staat dat bestuursorganen documenten in een goede, geordende en toegankelijke staat moeten bewaren en deze actief openbaar moeten maken. Het openbaar maken zelf gebeurt elektronisch.
Openbaarmaking blijft achterwege indien het belang van de openbare orde, de volksgezondheid of het milieu, of de bescherming van de democratische rechtsorde dat in een concreet geval vergt.
Iedereen kan een verzoek tot openbaar maken van een document doen, zowel mondeling als schriftelijk, en is hiervoor geen specifiek belang vereist.
Beslistermijn
De beslistermijn blijft vier weken en kan met ten hoogste twee weken worden verlengd, in de Wob was deze termijn vier weken. Het verstrekken van informatie moet dus sneller gebeuren dan voorheen. Indien niet op tijd wordt beslist, wordt geen dwangsom verbeurd.
Antimisbruikbepaling
De Woo bevat een antimisbruikbepaling: indien het verzoek een ander doel heeft dan het verkrijgen van publieke informatie of indien het verzoek evident geen bestuurlijke aangelegenheid betreft, kan worden besloten het verzoek niet te behandelen.
Beleidsopvattingen
Ten aanzien van persoonlijke beleidsopvattingen, een veel gebruikte weigeringsgrond onder de Wob, is in de Woo bepaald dat als het verzoek informatie uit documenten die zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad betreft hier geen informatie over hoeft te worden verstrekt. Dat mag wel in een vorm die niet herleidbaar is tot een persoon of indien degene die deze opvatting heeft geuit daarmee instemt. Dit is dus niet anders dan onder de Wob.
Nieuw is wel dat persoonlijke beleidsopvattingen in documenten die zijn opgesteld ten behoeve van formele bestuurlijke besluitvorming in een niet tot de persoon herleidbare vorm worden verstrekt tenzij hierdoor het kunnen voeren van intern beraad onevenredig wordt geschaad.
Contactpersonen
Tenslotte moeten bestuursorganen een of meer contactperso(o)n(en) aanwijzen bij wie iedereen terecht kan met vragen over de beschikbaarheid van overheidsinformatie.
Vragen?
Indien u vragen heeft over deze nieuwe wet kunt u contact opnemen met Mark van den Hoff, team bestuursrecht.
