Binnentreden woning met toestemming van de burgemeester, is dat onrechtmatig?
Op 3 september 2025 deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Raad van State) een interessante uitspraak (ECLI:NL:RVS:2025:4208) in het kader van (bouw)toezicht en handhaving. Het ging om een woning in Rotterdam waar de burgemeester een machtiging had gegeven om tegen de wil van de bewoonster de woning te betreden voor een bouwkundig onderzoek.
Machtiging tot binnentreden
Een woningcomplex kampte met funderingsproblemen. Na een handhavingsverzoek had de vereniging van eigenaren tijdelijke maatregelen genomen. De gemeente wilde vervolgens een extern bureau laten onderzoeken hoe ernstig de gebreken waren en legde twee vaste inspectiedata op. De bewoonster van de woning was op die dagen niet beschikbaar en wilde eerst weten wie het onderzoek zou doen. De burgemeester besloot echter om de inspectie in de woning toch door te laten gaan op basis van een machtiging tot binnentreden.
Dat was volgens de bewoonster onterecht. De Raad van State stelde de bewoonster in het gelijk. Het binnentreden van een woning zonder toestemming is een zwaar middel en mag alleen bij urgente situaties waarvoor het noodzakelijk is om binnen te treden worden ingezet. Met andere woorden: als er geen andere opties zijn.
Directe noodsituatie
In dit geval was er géén directe noodsituatie. Het rapport met de geconstateerde gebreken aan de fundering dateerde al van maanden eerder en de gemeente had daarna zelf ook nog eens maanden gewacht met verdere actie(s). Bovendien werkte de bewoonster niet categorisch tegen. De bewoonster was op de vaste inspectiedata verhinderd en vroeg verder met name om duidelijkheid en overleg over de door het extern bureau uit te voeren inspectie in haar woning.
Om die reden had de burgemeester ten onrechte toestemming gegeven voor het binnentreden van een woning tegen de wil van de bewoonster in. Het aldus onrechtmatig genomen besluit van de burgemeester werd dan ook door de Raad van State vernietigd.
De bewoonster kreeg daarnaast bijna € 3.000,- schadevergoeding voor haar kapotte voordeur en slot. Een claim voor immateriële schade (stress) haalde de eindstreep niet. Daar was volgens de Raad van State onvoldoende bewijs voor.
Conclusie
Deze uitspraak bevestigt: iemands woning is juridisch stevig beschermd. Ook bij bouwkundige problemen moet de overheid zorgvuldig afwegen of binnentreden echt noodzakelijk is. Communicatie, redelijkheid en zorgvuldig handelen zijn daarbij cruciaal.
Heb je vragen over een handhavingsverzoek, een machtiging tot binnentreden of een geschil met de gemeente? Neem dan contact op met een van onze specialisten.
