Mag gemeente besluit nemen zonder advies van bezwaarschriftencommissie af te wachten?
Op 12 november 2025 heeft de Raad van State in de zaak een uitspraak gedaan die relevant is voor de bestuursrechtelijke procespraktijk.
Feiten van de zaak
In deze zaak heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westerkwartier (hierna: het college) een verzoek van de buurman van de eigenaar van een perceel grond in Milwolde (hierna: de eigenaar) om handhavend op te treden tegen de eigenaar afgewezen. Volgens de buurman heeft de eigenaar in 2007 een sloot gegraven zonder dat hij daarvoor vergunning had.
De buurman maakt bezwaar tegen het besluit van het college waarbij zijn verzoek om handhaving werd afgewezen. In bezwaar vraagt het college de bezwaarschriftencommissie een advies uit te brengen.
De bezwaarschriftencommissie
De bezwaarschriftencommissie is een onafhankelijk commissie dat het college adviseert over bezwaarschriften die zijn ingediend tegen besluiten van het college. Dit advies is overigens niet bindend, maar als het college hiervan wil afwijken, moet dat goed worden gemotiveerd in de beslissing op het bezwaarschrift.
De uitspraak van de Raad van State
In deze zaak beslist het college op het bezwaar zonder het advies van de bezwaarschriftencommissie af te wachten. Dat is op zich opmerkelijk, temeer nu het college zelf heeft gevraagd om een advies.
Argumenten van de gemeente
Volgens het college mag dit omdat in artikel 3:6 lid 2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is geregeld dat indien een wettelijk adviseur niet op tijd advies uitbrengt, het bestuursorgaan, in dit geval het college, een besluit op het bezwaar kan nemen zonder advies.
De Afdeling maakt hier korte metten mee en oordeelt dat op grond van de ‘Verordening commissie bezwaarschriften gemeente Westerkwartier 2019’ de bezwaarschriftencommissie een adviescommissie is in de zin van artikel 7:13 Awb en geen wettelijk adviseur.
Dat had de Afdeling overigens al eerder uitgemaakt in een uitspraak van 15 januari 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:18) waarnaar in de uitspraak in deze zaak wordt verwezen.
Verder voert het college aan dat uit de Memorie van Toelichting volgt dat wanneer een beslistermijn is overschreden, het college zonder advies een besluit op bezwaar mag nemen.
Ook dit argument wordt door de Afdeling verworpen.
Volgens de Afdeling blijkt uit de Memorie van Toelichting dat dit alleen is toegestaan als van alle mogelijkheden om op grond van artikel 7:10 Awb een besluit op bezwaar te verdagen gebruik is gemaakt. Omdat het college geen gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheid, oordeelt de Afdeling dat het college door het advies niet af te wachten heeft gehandeld in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel.
De Afdeling heeft hierbij betrokken dat het college zelf om advies heeft gevraagd en wist dat het advies er aan zat te komen.
Waarom heeft gemeente niet gewacht op het advies?
Uit de uitspraak blijkt helaas niet waarom het college het advies niet heeft willen afwachten, dat is natuurlijk wel interessant om te weten.
Tot slot
Het handhavingsverzoek zelf haalt de eindstreep niet. Volgens de Afdeling is er geen sprake van een overtreding omdat er voor het realiseren van de sloot geen omgevingsvergunning nodig is.
