Zijn de molenaars van molen 't Nupke in Geldrop belanghebbenden?

Het college van burgemeester en wethouders van Geldrop-Mierlo heeft op 26 februari 2019 een omgevingsvergunning voor het bouwen van een appartementencomplex aan het Bogardeind in Geldrop verleend aan een projectontwikkelaar. Het gaat om een gebouw met vier bouwlagen, een plat dak met dakkappelen en een parkeergarage. De maximale bouwhoogte van het appartementencomplex is 15 meter.

Eigenaar van de molen

Op een afstand van ruim 160 meter staat  aan de Molenakker molen ’t Nupke. Deze molen is gebouwd in 1843 en was eigendom van de gemeente Geldrop-Mierlo toen de vergunning werd verleend. Daarna werd de molen verkocht aan de Molenstichting Geldrop Mierlo, die nu eigenaar is.

Molenaars maken bezwaar

De vrijwillige molenaars maken bezwaar tegen de omgevingsvergunning omdat zij vrezen dat door het appartementencomplex de windvang van de molen zal afnemen en dit ten koste zal gaan van de molen als werktuig. Nadat hun bezwaren werden afgewezen, gaan de molenaars in beroep bij de rechtbank. Daar kregen de molenaars gelijk en mocht het appartementencomplex niet worden gebouwd. De projectontwikkelaar en de gemeente zijn het hier niet mee eens en stellen hoger beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, hierna: de Afdeling.

Belanghebbende

In de hoger beroepsprocedure bij de Afdeling ging het onder andere over de vraag of de molenaars belanghebbenden zijn. Dat is immers vereist om te kunnen procederen. Hierbij wordt getoetst aan de in de rechtspraak ontwikkelde zogenaamde OPERA-criteria.

Om als belanghebbende te worden aangemerkt moet zijn voldaan aan de volgende voorwaarden:

• Objectief bepaalbaar belang: de betrokkene mag niet enkel een subjectief belang hebben.
• Persoonlijk belang: de betrokkene moet zich voldoende kunnen onderscheiden van willekeurige anderen.
• Eigen belang: de betrokkene moet opkomen voor het belang van zichzelf en niet dat van een ander.
• Rechtstreeks belang: er mag in beginsel geen sprake zijn van een afgeleid belang (bijvoorbeeld op grond van een contractuele relatie), tenzij het gaat om een tegengesteld belang.
• Actueel belang: het persoonlijk belang mag niet enkel zijn gebaseerd op toekomstige of onzekere gebeurtenissen.

De  Afdeling komt onder verwijzing naar twee uitspraken van 4 mei 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:1201) en 18 december 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:4327) tot het oordeel dat de rechtbank de molenaars ten onrechte als belanghebbenden heeft aangemerkt omdat zij slechts een afgeleid belang hebben.

De betrokkenheid van de molenaars, hoe sterk ook, bij de molen om deze als vrijwilligers te onderhouden en draaiende te houden, is onvoldoende om een objectief en actueel, eigen en persoonlijk belang aan te nemen. De rol en taak van de molenaars en hun relatie tot de eigenaar van de molen betekent volgens de Afdeling dat het belang om de molen te gebruiken het rechtstreeks belang van de eigenaar is.

Conclusie

Omdat de molenaars geen belanghebbenden zijn, komt de Afdeling niet meer toe aan de inhoudelijke beoordeling van hetgeen verder in hoger beroep is aangevoerd. De Afdeling ziet aanleiding om zelf in de zaak te voorzien hetgeen ertoe leidt dat de op 26 februari 2019 verleende omgevingsvergunning in stand blijft. Het appartementencomplex mag dus worden gebouwd.