De herstructureringsdeskundige

Per 1 januari 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) van kracht geworden. Deze nieuwe wetgeving is bedoeld voor schuldenaren die in de toestand verkeren waarin het redelijkerwijs aannemelijk is dat niet met het betalen van schulden kan worden doorgegaan. Daarbij wordt gedacht aan het niet kunnen betalen van verplichtingen op korte termijn (6 tot 12 maanden), hetgeen dan kan uitmonden in een faillissement.

De WHOA beoogd een dergelijk faillissement te voorkomen door middel van een te treffen regeling met de crediteuren, waarbij het uitgangspunt is zoveel mogelijk waarde te behouden ten behoeve van diezelfde crediteuren. De WHOA biedt dan ook tal van mogelijkheden voor bescherming van de waarde van de onderneming.

Herstructureringsdeskundige

Een belangrijke rol in de WHOA is weggelegd voor de herstructureringsdeskundige (als die benoemd wordt). Hoewel in beginsel de schuldenaar het beheer en de beschikking over zijn vermogen behoudt is het de verantwoordelijkheid van de herstructureringsdeskundige om een akkoord voor te bereiden met instemming van de schuldenaar. Daarbij dient de herstructureringsdeskundige zijn taak onafhankelijk en onpartijdig uit te voeren.

De herstructureringsdeskundige wordt benoemd door de rechtbank op verzoek van de schuldenaar. Echter, ook schuldeisers, aandeelhouders, de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging kunnen het initiatief nemen tot benoeming van een herstructureringsdeskundige.

Zodra de rechtbank een herstructureringsdeskundige heeft aangewezen mag de schuldenaar, zolang deze aanwijzing duurt, zelf geen akkoord meer aanbieden. Hij mag wel een akkoord voorbereiden en de herstructureringsdeskundige vragen om dit aan crediteuren en aandeelhouders voor te leggen.

De rol van een herstructureringsdeskundige

De werkzaamheden van de herstructureringsdeskundige zijn erop gericht een akkoord voor te bereiden en te begeleiden. Dat lukt alleen indien hij over de instrumenten beschikt om dat mogelijk te maken. Die instrumenten worden hem verschaft door de WHOA, bijvoorbeeld als het gaat om het volgende:

• de herstructureringsdeskundige verkrijgt toegang tot de volledige bedrijfsadministratie en alle overige relevante bedrijfsinformatie;
• de schuldenaar en bij de schuldenaar in dienst zijnde personeel, bestuurders, commissarissen en aandeelhouders dienen hem (gevraagd en ongevraagd) alle inlichtingen te verschaffen en medewerking te verlenen bij de uitvoering van zijn taken;
• de herstructureringsdeskundige kan de rechtbank verzoeken om een afkoelingsperiode te bepalen. Daarmee wordt bewerkstelligd, dat schuldeisers pas op de plaats moeten maken bij het nemen van verhaal op vermogen van de schuldenaar, bijvoorbeeld middels beslaglegging of het uitwinnen van zekerheden;
• hij kan de rechter vragen om eventueel gelegde beslagen op te heffen;
• hij kan de rechter vragen om lopende overeenkomsten te herstructureren. Daarbij kan gedacht worden aan een huurovereenkomst, die als een molensteen rond de nek van de onderneming hangt.
• Hij kan geschillen tussentijds aan de rechter ter beoordeling voorleggen, zodat hij gaandeweg het traject duidelijkheid verkrijgt over de rechterlijke beoordeling van die geschilpunten.

Gedurende het traject van voorbereiding van een akkoord, worden de activiteiten van de onderneming voortgezet. Het is van belang dat de herstructureringsdeskundige in staat is voortdurend te schakelen met de persoon van de ondernemer teneinde op de hoogte te blijven van het verloop van de ondernemingsactiviteiten en de daaruit voortvloeiende kasstromen. Voortzetting van die activiteiten mogen er immers niet toe leiden, dat de liquiditeitsproblemen van de onderneming nog verder toenemen.

De persoon van de herstructureringsdeskundige

Duidelijk mag zijn dat een zware taak is weggelegd voor de persoon van de herstructureringsdeskundige. Zoals gesteld, dient hij zijn taak onpartijdig en onafhankelijk uit te voeren. Hij dient zowel financiële kennis te hebben als kennis op het gebied van het insolventierecht. Verder dient hij bekend te zijn met de procedure rondom herstructurering van schulden van ondernemingen. Bovendien moet hij in staat zijn om de diverse belangen van diverse stakeholders (schuldeisers, aandeelhouders, financiers, leveranciers, afnemers) te managen. Niet voor niets wordt hij in de literatuur aangeduid als “het schaap met vijf, of noodzakelijkerwijs zelfs 10 poten”.

In de WHOA is niets geregeld over wie al dan niet benoembaar is als herstructureringsdeskundige. Vooralsnog schrijft het procesreglement, behorende bij de WHOA voor, dat de partij die om benoeming van een herstructureringsdeskundige verzoekt, een voordracht doet van tenminste twee en maximaal drie personen. Uit de tot op heden gewezen rechtspraak blijkt dat die voordracht veelal wordt gevolgd in het geval de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de voorgedragen persoon komt vast te staan. Het is aan de praktijk om hieraan verder invulling te geven.

De specialisten van TRC advocaten hebben ruime ervaring op het gebied van insolventierecht (drie advocaten functioneren als beroepscurator) en werken nauw samen met financieel specialisten/waarderingsdeskundigen. Twee advocaten volgen een specialisatieopleiding tot herstructureringsdeskundige. Zij zijn in staat om u in een WHOA traject te begeleiden, zowel als uw adviseur, maar ook in de hoedanigheid van (door de rechtbank te benoemen) herstructureringsdeskundige.

Wilt u meer weten over de WHOA? Bekijk hier onze WHOA informatiepagina.